kể tới mai vàng, người nào cũng tưởng rằng ấy là loài cây đặc thù của miền Nam. Tuy vậy có một loài mai vàng đại diện cho miền Bắc, có xuất xứ ở vùng núi im Tử.
Rất thú vị khi Nhận định điểm không giống nhau giữa 2 giống Mai vàng lặng Tử và Mai vàng miền Nam, về một số đặc điểm sinh thái và thêm sự phong phú về nguồn gen của một loài hoa quý cho việc lai tạo nhân giống hoa phù hợp với điều kiện khi không từng vùng miền của các nhà công nghệ.
=== > Xem thêm: Nhận định về hoa nhất chi mai
1. 2 Loài Mai và sự phân bố
Mai vàng im Tử được thấy phổ thông dọc theo vành đai dãy núi Đông Triều – Móng Cái, Quảng Ninh. Truyền thuyết nghĩ rằng giống mai này là con cháu của gốc Mai Vàng do vua trằn Nhân Tông trồng trên núi yên Tử lúc nhà vua về tu thiền (từ năm 1285 đến 1288).
Mai vàng miền Nam phân bố tại những khu rừng thuộc dãy Trường Sơn và các tỉnh từ Quảng Nam, Đà Nẵng cho tới Khánh Hòa (phía nam miền Trung), tại các vùng Nam bộ cây Mai vàng được đặc trưng ưa thích xưa nay nên đã được quần chúng sưu tầm nhân giống tạo nên sự phổ biến, phong phú để mang lại các giống hoa Mai vàng quý như hiện nay.
2. Về dáng vẻ và thân cây Mai vàng miền Nam và Mai vàng yên Tử
Mai vàng miền Nam có thân cứng, phổ biến u lớn, xù xì, thân màu nâu khác với mai vàng lặng Tử có thân màu xám, nhẵn hơn. Mai vàng im Tử sống lâu năm, sinh trưởng mạnh, lại ít sâu bệnh. Tuổi thọ có thể lên đến hàng trăm năm.
3. Lá cây của 2 loài cũng tương đối không giống nhau
Vì cộng thuộc họ Mai (Ochnaceae) nên hình thái lá hơi giống nhau. Lá hình bầu dục, mép có răng cưa, gân mờ. Lá thường mọc ở đầu cành và ra cùng thời khắc với hoa. Dị biệt ở chỗ mai vàng yên Tử lá non có màu xanh nhạt còn mai vàng miền Nam lá non có màu hồng hoặc nâu đỏ.
Người ta thường gọi là đọt xanh và đọt nâu để dễ phân biệt, trong đó các giống mai đọt xanh (mai vàng yên ổn Tử, mai ngự Huế) có trị giá cao hơn.
=== > Xem thêm: mai tam sắc là gì?
4. Về kiểu Hoa
Mai vàng lặng Tử thường có hoa 5 cánh màu vàng chanh tươi, viền mỗi cánh lượn sóng và xếp thưa nhau. Đài hoa có màu xanh cốm đỡ lấy phần cánh hoa, nhị hoa cũng có màu vàng chanh đồng màu với những cánh hoa. Sai hoa nhưng ko quá dày, nở hoa ngẫu nhiên sau Tết Nguyên Đán, bình thường từ giữa tháng Giêng tới tháng 3 Âm Lịch, vào dịp lễ hội
yên Tử hàng năm.
Mai vàng miền Nam do có đa dạng giống và được lai tạo lẫn với nhau (mai giảo) nên số cánh Vì vậy mà từ 5, 9, 12, 18 đến một số giống đột biến tới 80 hay 120 cánh, kích thước cũng to nhỏ không giống nhau. Cũng cần một vài giải pháp ức chế và nảy lá nên hoa được nở trưng vào dịp Tết Nguyên Đán hàng năm.
5. Sắc và hương giữa 2 loài
Mai vàng yên Tử sống trong điều kiện khắc nghiệt ở miền Bắc, khí hậu lạnh nên sắc hoa có màu vàng chanh nhẹ nhàng, hương thơm man mác thật hợp với chốn linh sơn như im Tử
Ở miền Nam có khí hậu nóng ẩm hơn, số giờ nắng trong năm đa dạng, sắc hoa có phần rực hơn, vàng tới vàng cam. Hương cũng nồng hơn.
Nhìn chung, do không giống nhau về địa lý dẫn tới có những sự dị biệt giữa hai loài mai. Mai vàng yên ổn Tử thì nhẹ nhàng, tinh tế, giống mai có độ thuần chủng cao do ít lai tạo, đại biểu cho dòng thanh thiền, tu dưỡng tâm hồn. Mai vàng miền Nam thì ranh, mang tới không khí náo nhiệt cho ngày xuân, đa dạng giống và lai tạo đa dạng, đại biểu cho may mắn, cát tường hạnh phúc và hưng vượng vượng.
Cây Mai là dòng thực vật quý tượng trưng cho mùa xuân nảy nở.. Khắp Việt Nam có rộng rãi giống hoa mai như mai giảo thủ đức, mai đỏ… Cây Mai đại diện thực vật cao quý trong tứ mùa, hình ảnh của chúng đã nằm lòng trong văn hóa người Việt. Ngày nay, thế giới mở hòa trộn chứa chan biết bao giá trị, ngành cây hoa cảnh cũng vậy, nên chăng những người thương quê hương, quý trọng truyền thống văn hóa thì việc mượn cây quý, cành hoa đẹp mọi miền để nuôi trồng thưởng thức cũng là một cách để tăng nhận thức góp phần dung dưỡng bản sắc Việt.
